اشکالات اجرایی طرح ساماندهی کنکور/ متضرر شدن داوطلبان مناطق محروم

به گزارش خبرگزاری مهر، جلسه ۱۴۷ ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به ریاست سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت حضوری و مجازی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.

ابراهیم خدایی گفت: سازمان سنجش به لحاظ تخصصی و موضوعی در هر پیشنهادی که برای کنکور داشته است شورای عالی انقلاب فرهنگی را محور قرار داده است.

وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی به لحاظ اشرافیت باید به این موضوع ورود کند. سازمان سنجش با طرح ساماندهی کنکور مخالف نیست و در راستای سیاست‌های کلی سنجش و پذیرش است که جز سیاست‌های اصلی ما یعنی جدا سازی سنجش از پذیرش، اعتبار بخشی به آزمون‌ها، استقلال دانشگاه‌ها، استاندارد سازی سوابق تحصیلی و تعدد برگزاری آزمون‌ها است. این سیاست‌ها در راستای همان سیاست‌های ساماندهی کنکور است.

خدایی ادامه داد: در کنکور دو کلمه کلیدی "سنجش و پذیرش" را داریم. سنجش یعنی آزمون‌های استاندارد پیشرفت تحصیلی است و استعداد تحصیلی تشخیص موفق بودن داوطلب در رشته انتخابی است. دو آزمون استاندارد در تمام دنیا برای رشته‌های پر متقاضی برگزار می‌شود. پذیرش هم به معنی اختصاص دادن صندلی است. با این دو کلمه کلیدی سنجش و پذیرش مؤلفه‌های پذیرش دانشجو یعنی: استعداد تحصیلی، پیشرفت تحصیلی، جدا بودن سنجش از پذیرش و منطبق بودن شهریه و تقاضا است.

معاون وزیر علوم افزود: در وضعیت موجود این دو مؤلفه را داریم و آزمونی گرفته می‌شود که پیشرفت تحصیلی فرد را اندازه گیری می‌کند و تمرکز سنجش و پذیرش هم وجود دارد. علت تمرکز بر سنجش و پذیرش نیاز به نیروی متخصص در برهه‌هایی از زمان در برخی مراکز مثل دانشگاه فرهنگیان و وزارت بهداشت و…، تغییر نگاه به دانشگاه و تحصیل، فقدان صلاحیت حرفه‌ای و تغییر ترکیب بوده است.

رئیس سازمان سنجش درباره تفاوت‌های جذب دانشجو در ایران با سایر کشورها افزود: تنها کشوری هستیم که در آن همه می‌خواهند وارد آموزش عالی شوند و کشوری با آموزش جزیره‌ای (انجام آموزش به صورت تکه تکه در چند وزارتخانه) هستیم، کشوری هستیم که با استفاده از سیستم سنجش و پذیرش نیرو استخدام می‌کنیم و تنها کشوری هستیم که سیستم متمرکز داریم.

وی گفت: شیوه فعلی نظام سنجش و پذیرش نقاط قوت و نقاط ضعفی دارد. از جمله نقاط قوت آن شفاف، پاسخگو بودن، عدم تبعیض، بالا بودن سرعت، دقت و امنیت، رقابت عادلانه و سراسری است و از جمله نقاط ضعف اساسی آن عدم مشارکت دانشگاه‌ها در جذب دانشجو، حساسیت بسیار زیاد و تحمیل فشار روانی بر داوطلب، تأثیر گذاری بر برنامه‌های درسی، وجود قوانین و مقررات متعدد، متنوع و بعضاً متناقض در این حوزه، عدم توجه به نیازها و توسعه کشور، ایجاد بازار کاذب برای مؤسسات کنکوری و صرف هزینه زیاد برای داوطلب است.

خدایی توضیح داد: در سال ۴۷ تا ۵۷ آزمون عمومی، اختصاصی و معدل داشتیم و دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجو استقلال داشتند و دو سهمیه منطقه‌ای و آزاد بیشتر نداشتیم ولی به مرور ۱۹ سهمیه در کنکور ایجاد شد.

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور گفت: مجلس سه قانون درباره سیستم پذیرش کنکور دارد که آخرین مورد آن در سال ۹۵ تصویب شد. سال ۸۶ قانون حذف کنکور تصویب شد که به جای آن سوابق تحصیلی جایگزین کنکور بشود و اعلام کرد از سال ۸۶ تا ۹۰ باید کنکور حذف بشود و سوابق تحصیلی جایگزین آن شود و اعلام شد هر سال سهم سوابق ۲۵ درصد اعمال شود و آموزش و پرورش به جای یک سال، سه سال امتحان نهایی بگیرد و در نهایت داوطلب با سوابق تحصیلی جذب شود.

به گفته‌ی این مقام مسئول، سال ۹۲ مجلس این قانون را به دلیل عملیاتی نشدن عوض کرد و اعلام کرد که این درصد به تناسب پوشش سوابق تحصیلی در جذب دانشجو اعمال شود. در کنکور سال گذشته یک میلیون و ۳۹۳ هزار نفر داوطلب داشت.

رئیس سازمان سنجش آموزش کشور خاطر نشان کرد: بر اساس طرح شورای عالی انقلاب فرهنگی، سنجش بر اساس سه مؤلفه انجام می‌شود. به این صورت که آزمون اختصاصی را سازمان سنجش برگزار کند، هوش و استعداد تحصیلی را سازمان سنجش برگزار و امتحانات نهایی را آموزش و پرورش برگزار کند. همچنین گفته شده سهم کنکور ۴۰ درصد و تأثیر سوابق تحصیلی ۶۰ درصد باشد و برای آزمون هوش و استعداد سهمی در نظر گرفته نشده ولی حق وتو به آزمون هوش در مقابل نتایج دو آزمون دیگر داده شده است. به این صورت که داوطلب اگر در آزمون استعداد حداقل نمره را کسب نکند حتی اگر در دو آزمون دیگر نمره مناسب را کسب کند، قبول نمی‌شود.

معاون وزیر علوم توضیح داد: در این طرح به دانشگاه‌ها اختیار داده شده که در تک تک دروس کف نمره تعیین کند، ۳۰ درصد جذب دانشجوی پزشکی از لیسانس و حذف کنکور کاردانی و پذیرش در رشته‌های کم متقاضی با استفاده از سوابق تحصیلی از جمله این سیاست‌ها است. هم اکنون ۸۶ درصد ظرفیت دانشگاه‌ها از طریق سوابق تحصیلی دانشجو جذب می‌کنند.

خدایی در ادامه درباره اشکالات اجرایی این طرح توضیح داد: باید قوانین موجود در این مسیر که مصوب دستگاه‌های مختلف است مشخص و رفع ابهام شود. اختلاف معدل و سوابق تحصیلی در مناطق محروم زیاد است و با پیاده کردن این طرح مناطق محروم متضرر می‌شوند. مشکل دیگر برای دانش آموزانی است که در کنکور سال‌های قبل موفق به قبولی نشده‌اند و با پیاده کردن طرح تاًثیر ۶۰ درصدی سوابق تحصیلی ضربه می‌خورند و لذا تکلیف داوطلب در بدو ورود به آموزش متوسطه باید مشخص شود.

رئیس سازمان سنجش افزود: از سال ۸۴ امتحان نهایی برگزار می‌شود ولی ما هنوز ۳۰ درصد سوابق تحصیلی هم نداریم و تا رسیدن به ۶۰ درصد راه زیادی داریم. در اختلاف استان‌ها و مناطق محروم باید با احتیاط زیادی برخورد کنیم.

دکتر خدایی گفت: نباید ۶۰ درصد سوابق تحصیلی برای کسانی که از سیستم آموزش و پرورش خارج شده‌اند اعمال شود.